De kerstvakantie is een welkome break in het leven van vele leerkrachten, docenten, studenten en leerlingen. Zo ook voor mij. De eerste week van de kerstvakantie heb ik mogen genieten van de sneeuw in Oostenrijk. Daar heb ik mijn best gedaan mijn werk en studie even van mij af te zetten. Hoewel dit lastiger bleek dan gedacht, heb ik toch genoten van een heerlijke week.

Nu ik weer een aantal dagen thuis ben en de eerste deadline rap dichterbij komt, is het tijd om aan de slag te gaan. Het inlevermoment voor de eerste hoofdstukken van mijn scriptie komt eraan.

Inmiddels weet ik dat leren en studeren niet vanzelf gaat. Er moet eerst voldaan worden aan een aantal eisen. Denk maar aan de onderste laag van de behoeftepiramide van Maslow: lichamelijke behoeften. Eten en een behaaglijke plek om aan de slag te kunnen gaan. Zo’n lekker vakantie-ontbijtje moet eerst genuttigd worden op de bank met MTV op de achtergrond. Daarna nog even douchen, want stinkend aan de slag is niet bevorderlijk. Zo, aan de eerste behoefte is voldaan.
De tweede behoefte waaraan voldaan moet worden is zekerheid en veiligheid. Helaas brengt het idee van de scriptie veel onzekerheid en een onveilig gevoel met zich mee. Ik moet uit mijn comfort-zone stappen terwijl ik daar helemaal geen zin in heb. Om mijzelf wat veiliger te voelen, heb ik even contact met studiegenootjes. Die blijken ook last te hebben van het studie-ontwijkende gedrag. Hierdoor voel ik me juist weer veiliger en zekerder. Ik sta er niet alleen voor!
Dat brengt mij meteen tot de derde laag: behoefte aan sociaal contact. Het mag duidelijk wezen dat sociaal contact een manier is tot moed inspreken, tot veilig voelen, tot gewaardeerd voelen.
Wat automatisch weer leidt tot laag vier: de laag van waardering en erkenning. Dit is de laag die bij mij zorgt voor een motivatieboost. Als ik straks dat eerste hoofdstuk heb afgeschreven kan ik mijzelf een schouderklopje geven, maar krijg ik door de sociale contacten ook schouderklopjes van anderen. En dat zorgt weer voor zekerheid en veiligheid. Ja, die Maslow heeft er goed over nagedacht.
Laag vijf is de bovenste laag van de piramide. Dit is de laag van zelfontplooiing. Zo ver ben ik vandaag nog niet. Maar wat niet is kan nog komen. Aan de eerste vier lagen is voldaan, het is nu aan mijzelf om de uitdaging aan te gaan en van mijn scriptie daadwerkelijk iets te gaan leren.

De start van zelfontplooiing ligt bij het onderwerp dat ik wil onderzoeken. Lesgeven op een cluster 4 school is al een uitdaging op zichzelf, met name door het ‘typische’ ZMOK gedrag van oppositionele kinderen. En dat is dan ook precies waar ik mee aan de slag wil. Ik wil leren welk concreet leerkrachtgedrag kan bijdragen aan een positieve ontwikkeling van kinderen met oppositioneel gedrag. Laat die zelfontplooiing maar komen!

de piramide van Maslow

Sinterklaas is nog niet weg, of de kerstspullen staan alweer in de klas. Letterlijk, want de Sint was woensdag 3 december al op school en diezelfde middag stonden de kerstspullen klaar. Zelf vier ik thuis ook nog Sinterklaas, dus ik was nog niet in de kerstsfeer. Toch kon ik er het weekend na de Sint niet meer onderuit: Kerst is gekomen. Met hulp is snel de boom opgezet en wordt de klas verder versierd met lichtjes. ’s Ochtends gaat het grote licht uit en wordt er gewerkt met sfeerverlichting. De uitstraling is gezellig en het kerstgevoel begint te komen.

In het ZMOK onderwijs is het aspect ‘vrede op aarde’ soms ver te zoeken. De vakantie komt eraan en de winterdip is te merken bij de kinderen. Ze zijn moe, zoeken conflict opmet elkaar en ze zijn brutaal ten top. Ik ben uitgemaakt door een teleurgestelde jongen voor ‘stom mens’ omdat hij werd aangesproken op zijn gedrag toen hij zijn tong uitstak. Een ander heeft mij een hoer genoemd en mijn moeder bedreigd omdat ik op zijn fysieke agressie reageerde door hem rustig te laten worden in de stille kamer. Het is zelfs zo, dat de jongen dit een ochtend lang heeft volgehouden. Naast leerkracht ben ik dus ook in te huren als portier en bewaker. Mocht iemand interesse hebben…
Vrede op aarde is iets wat kinderen onderling ook nog moeten leren. “Juf, hij raakt mijn tafel aan!” en “Juf, hij kijkt bijna naar mij.” Zijn van die voorkomende dingen waar ik langzamerhand mijn hoofd van laat hangen en ga schudden. Inmiddels reageer ik maar met: “Ik zie dat je het vervelend vindt.” Om het daar maar bij te laten, want ondertussen zie ik een ander kind onder de tafel zijn buurman schoppen en ruik ik dat een andere jongen zich binnen enkele seconden naar het toilet moet begeven.  Ja, het is tijd voor vakantie.

Om het mijzelf zo aangenaam mogelijk te maken, heb ik genoeg kerstkleurplaten voor een weeshuis geprint. Als kinderen druk worden of ongezellig, stop ik waar we mee bezig zijn. Ik laat de kinderen opruimen, deel kleurplaten uit en zet classic fm op. “Mooie muziek, juf,” zegt een jongen van vijf, en hij begint te kleuren. Hoewel de timer op een kwartier stond, merk ik dat de kinderen heel ontspannen aan het kleuren zijn. Ik zeg: “Steek je vinger eens op als je het fijn vindt om nog langer te blijven kleuren met deze muziek op?” Van alle kinderen gaat een hand omhoog, de andere handen zijn ondertussen nog bezig met tekenen. Ik voel een serene rust. Ik deel complimenten uit, heb de mogelijkheid om bij elk kind even langs te lopen en naar de mooie creaties te kijken. De sfeer is ontspannen. We kleuren tot de dag voorbij is.